Protesty i błyskawice. Trochę o stereotypach i PTSD. | Protests & lightnings. Stereotypes & PTSD.
Zaktualizowano: 7 sty 2021
„ Co właściwie się dzieje na tym świecie?”
Szczerze? Nic nowego. To normalna reakcja na ograniczenie prawa do wyboru.
I tu wstępuje na pierwszy plan: reguła niedostępności.
W uproszczeniu: zakazany owoc najlepiej smakuje.
Dlaczego? Bo my ludzie chcemy „uzupełniać deficyty” - im większego wysiłku i zaangażowania wymaga cel, do którego dążymy, tym bardziej chcemy go zdobyć, bo ten wysiłek podnosi w naszych oczach jego wartość. No i im bardziej ktoś nam czegoś zabrania, tym bardziej ogranicza to naszą wolność - a wolność to coś, o co ludzkość walczy od dawien dawna.
I teraz – tu nie chodzi o moralną ocenę. Nie chodzi o wartościowanie. Chodzi o to, w jaki sposób nasze automatyczne mechanizmy potrafią nami kierować – i jak niektórzy te mechanizmy wykorzystują, by wprowadzić jeszcze większy zamęt i dezinformację w społeczeństwie.
CZYM SĄ STEREOTYPY?
Pamiętacie, jak pisałam o tym, że nasz mózg ma pewne „filtry”, przez które przepuszcza rzeczywistość tak, by pasowała do tego, co aktualnie uważamy?
W kontekście ostatnich wydarzeń mam wrażenie, że zaczynamy używać ich coraz częściej.
Stereotyp to reprezentacja poznawcza (czyli taka, która pojawia się w naszej głowie jako pewne wyobrażenie), charakteryzująca się uproszczeniem do granic możliwości, co pozwala na szybkie i łatwe porównywanie pewnego elementu rzeczywistości do tego schematu. A ponieważ są nacechowane emocjonalnie, są też bardziej dostępne – nasz mózg lubi, gdy coś się dzieje i jest intensywne na tyle, by mógł się trochę mniej wysilić podczas przetwarzania informacji.
Ale kiedy stereotyp rozprzestrzenia się, powiedzmy, na skalę krajową – dochodzi do „upraszczania” rzeczywistości. Tu się doda, tam odejmie i powstaje chaos.
Plotka będzie się nawarstwiać, a trauma pozostanie.
CO PTSD MA WSPÓLNEGO ZE STEREOTYPEM?
Chroniczne pobudzenie autonomicznego układu nerwowego prowadzi do odruchowego reagowania wzmożoną reakcją na pewne bodźce – informacje z otoczenia. Krótko mówiąc – im większe „bombardowanie” informacjami, tym większa wrażliwość.
Zwłaszcza, jeśli te „informacyjne bomby” uderzają bezpośrednio… w Ciebie.
PTSD to zespół stresu pourazowego. Jest wynikiem interpretacji sytuacji jako zagrażającej życiu / zdrowiu / integralności psychofizycznej (czyli granic psychicznych / fizycznych). Trauma może pojawić się nawet wtedy, gdy nie doszło do uszkodzenia ciała.
C-PTSD to odroczony zespół stresu pourazowego. Powstaje w wyniku przedłużającej się, powtarzającej sytuacji zagrażającej / interpretowanej jako zagrażająca.
PTSD wpływa na ciało, umysł (funkcje poznawcze), emocje i relacje.
Objawy PTSD:
Ponowne przeżywanie traumy w postaci nawracających snów i nagłych wspomnień oraz reakcji wegetatywnych (układu nerwowego w odpowiedzi na bodźce przypominające traumatyczne zdarzenie
Unikanie sytuacji przypominających choćby w najmniejszym stopniu wydarzenie, które spowodowało traumę; poczucie wyobcowania, ograniczenie zainteresowań i poczucie braku perspektyw na przyszłość
Uogólnione poczucie zobojętnienia / problemy z koncentracją / pobudzenie psychofizyczne w postaci wybuchów gniewu, drażliwości i problemów z zasypianiem oraz nadmierna czujność i reaktywność
Objawy C-PTSD:
Impulsywność, zachowania autodestrukcyjne, skłonność do zachowań ryzykownych
Zaburzenia uwagi / świadomości
Poczucie winy i bezradności, niezrozumienia przez innych
Wstyd i podatność na zranienie, nieufność
Ocja (przewlekły ból / zaburzenia rytmu serca / dolegliwości układu trawiennego)
PTSD jest „znane” ze swojego „wojennego” pochodzenia. Wiele osób postrzega PTSD jako zespół występujący jedynie w sytuacjach, które u każdego człowieka mogłyby wywołać silną reakcję stresową (klęski żywiołowe, wojna, przestępstwa seksualne, pozbawienie wolności, ataki terrorystyczne).
Tymczasem w powstawaniu PTSD kluczowa jest INTERPRETACJA sytuacji – a nie sama sytuacja. To tłumaczy, dlaczego nie każdy, kto wraca z wojny, doświadcza objawów zespołu stresu pourazowego.
Jak wygląda leczenie PTSD? Oprócz terapii – nacisk kładzie się na interakcję z innymi osobami, możliwość ekspresji trudnych emocji i kształtowanie poczucia bliskości. Poczucie więzi z innymi jest też czynnikiem, który działa prewencyjnie, zapobiegawczo.
Tworzenie więzi. Poszukiwanie grup, w których można poczuć się bezpiecznie i podzielić swoimi poglądami i doświadczeniami.
Brzmi znajomo?
NO BRZMI. ALE CO STEREOTYPY MAJĄ WSPÓLNEGO Z PROTESTAMI?
Upraszczając (;)) – to, co łatwiej „konsumuje” nasz mózg to informacje proste, łatwo dostępne i przesycone emocjami.
Obecna sytuacja w kraju prowokuje do myślenia i kwestionowania swoich przekonań na wszelkie możliwe sposoby, by wyciągnąć choć jeden sensowny wniosek.
Ale gdy media intensywnie pracują nad tym, by przedstawić swój punkt widzenia jako jedynie słuszny, kwestionując w pewien sposób poczytalność „przeciwników” – czyli po ludzku mówiąc, osób o odmiennych poglądach – ciężko zachować spokój i dystans do sytuacji.
CO ZAMIAST DEZINFORMACJI?
Do tej pory, według artykułu 4a.1, przerwanie ciąży mogło być wykonane wyłącznie przez lekarza, gdy:
ciąża stanowiła zagrożenie dla zdrowia i życia ciężarnej
badania prenatalne (lub inne przesłanki medyczne) wskazywały na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu lub nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu
zachodziło uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego prawnie.
W artykułach opracowanych już parę dobrych lat wstecz można znaleźć informacje o tym, w jaki sposób lekarze powinni postępować ze swoimi pacjentkami w procesie przekazywania informacji odnośnie ciąży, biorąc pod uwagę:
przyczyny, prognozy i konsekwencje
stan zdrowia pacjentki
obalone mity na temat terminacji ciąży / utraty ciąży
możliwości opieki po hospitalizacji
odpowiedni czas i miejsce na przekazanie takich informacji, a także stan wiedzy specjalisty w danym zakresie (bo być może znajdzie się ktoś, kogo wiedza jest bardziej aktualna).
Dodatkowo dochodzi do tego umożliwienie konsultacji psychologicznych po otrzymaniu informacji i - jeśli osoba decyduje się na zabieg - przed zabiegiem, po zabiegu; po wypisie ze szpitala oraz przed planowaną kolejną ciążą.
JAKIE SĄ KOSZTY DEZINFORMACJI?
W przypadku tematów tabu - oprócz ciągłej obawy przed ujawnieniem faktu, osoba musi się mierzyć także z opinią tych, którzy się już o tym fakcie dowiedzieli. A otoczenie rzadko bywa akceptujące, gdy „wykracza się poza normę”. Stres, przedłużające się poczucie napięcia i ograniczonego bezpieczeństwa... o traumę nie trudno.
Każdy chce być akceptowany. Być może jest tak, że wiele osób uważa, że akceptacja = aprobata – stąd stygmatyzacja osób, które są postrzegane jako "inne".
A przecież każdy z nas jest inny.
(P.S.: jeśli masz ochotę dowiedzieć się więcej o tym, jak dotrzeć do sedna tego, co chodzi Ci po głowie i być może zakwestionować własne "filtry" - zajrzyj tutaj:
***
"What's going on in this country?" Honestly? Nothing new. Just a normal reaction to the restriction of the freedom of choice. And there it is: Cialdini's rule of unavailability. To simplify it: the forbidden fruit tastes the sweetest. Why? Because us, humans, want to "make up deficits" - and the more effort our goal requires, the more we want to achieve it, because this effort increases its value in our eyes. More restrictions influences our freedom, and freedom is something that humanity has been fighting for a long time.
That shows the way we’re influenced by our automatic mechanisms - and how some people use these mechanisms to create even more confusion and misunderstanding in the society.
WHAT ARE STEREOTYPES?
Remember how I wrote about how our brain has certain "filters" through which adjusts the way we perceive our reality?
In the context of recent events, I have the impression that we’re starting to use them more and more.
Stereotype is a cognitive representation (a schema that you can easily imagine). It's simplified to its limits, which allows you to compare an element of the reality to that imagination / schema.
Stereotypes are emotionally "saturated", which makes them more accessible - our brain likes when the information is intensive, so that it doesn't have to put so much effort during the processing.
When that stereotype spreads, let’s say, around the country... Add up here, subtract there, and all you have is chaos. The rumors will pile up and the trauma will remain.
WHAT DOES PTSD & STEREOTYPE HAVE IN COMMON?
Chronic stimulation of the autonomic nervous system leads to an increased reaction to a certain stimuli – an information from the environment. To simplify it, the greater the bigger these „informational bombs" are, the greater the sensitivity.
Especially if these "informational bombs" hit directly… at you.
PTSD is a post-traumatic stress disorder. It is the result of interpreting the situation as a threat to your life / health / psychophysical integrity (i.e. mental / physical boundaries). Trauma can occur even when there’s no damage to the body.
C-PTSD is a delayed post-traumatic stress disorder. It arises as a result of a prolonged, repeated threatening situation / interpreted as threatening.
PTSD affects the body, mind (cognition), emotions, and relationships.
PTSD symptoms:
reliving trauma in the form of recurring dreams and sudden memories as well as vegetative reactions (of the nervous system in response to stimuli that’s similar to that traumatic event)
avoiding situations that resemble the event that caused trauma; a sense of alienation, limited interests and a sense of lack of future prospects
generalized feeling of indifference / problems with concentration / psychophysical agression in the form of outbursts of anger, irritability and problems with falling asleep, excessive alertness and reactivity
Symptoms of C-PTSD:
impulsiveness, self-destructive behavior, tendency to risky behavior
problems with attention / awareness
feeling of guilt and helplessness, being misunderstood by others
shame and vulnerability, distrust
chronic physical pain / arrhythmias / digestive problems
PTSD is "known" for its "military" origin. Many people perceive PTSD as a syndrome that occurs only in situations that could trigger a strong stress response in every human being (natural disasters, war, sexual crimes, imprisonment, terrorist attacks).
Meanwhile, the INTERPRETATION of the situation is key in the development of PTSD - not the situation itself. This explains why not everyone who returns from war experiences the symptoms of PTSD.
How does the treatment look like? In addition to therapy – interaction with other people, the possibility of expressing difficult emotions and shaping a sense of closeness play a significant role. The feeling of connection with others is also a preventive factor.
Bonding. Searching for groups where you can feel safe and share your views and experiences.
Sounds familiar?
YUP, BUT WHAT STEREOTYPES HAS TO DO WITH PROTESTS?
To make it easier (;)) - what our brain "consumes" more easily is information that is simple, easily accessible and saturated with emotions.
Current situation in the country provokes you to think and question your beliefs in all possible ways, in order to reach at least one sensible conclusion.
But when the media works hard to present their point of view as the „one & only”, questioning the sanity of "opponents" – that means, people with different point of view – it’s hard to stay calm and distance yourself from the situation.
WHAT CAN WE DO INSTEAD OF SPREADING THE DISINFORMATION?
Until now, according to article 4a.1, termination of pregnancy could only be performed by a doctor, when:
pregnancy caused a threat to the health and life of the pregnant woman
prenatal tests (or other medical indications) indicated a high probability of a severe and irreversible fetal impairment or an incurable life-threatening disease
there was a justified suspicion that the pregnancy resulted from a legally prohibited act.
In articles written a few years back, you can find information on how doctors should deal with their patients in the process of communicating information about pregnancy, taking into account:
causes, prognosis and consequences
the patient's health
busted myths about termination / loss of pregnancy
post-hospitalization care options
the right time and place to provide such information, as well as the knowledge of a specialist in a given field (because there may be someone whose knowledge is more up-to-date).
Additionally, it’s possible to consult with psychologist after receiving the information and - if the person decides to undergo the procedure - before the procedure, after the procedure; after leaving the hospital and before the planned next pregnancy.
WHAT ARE THE COSTS OF DISINFORMATION?
In the case of taboos - apart from the constant fear of revealing this fact to a broader audience, a person also has to deal with the opinion of those, who have already found out about this fact. And the environment isn’t so accepting when someone is "beyond the norm." Stress, prolonged feeling of tension and limited feeling of security ... it's not difficult to get traumatized.
Everyone wants to be accepted. Perhaps it’s because many people think that acceptance = approval - hence the stigmatization of people who are perceived as "different".
But yet - each of us is different.
(P.S .: If you'd like to learn more about how to get to the bottom of your mind and, perhaps, challenge your own "filters" – check out these links below:
http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.233.5954&rep=rep1&type=pdf
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1049386711000338
https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/400644
https://ajp.psychiatryonline.org/doi/abs/10.1176/ajp.148.5.578?journalCode=ajp
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0031393914002273
http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pedagogika_Rodziny/Pedagogika_Rodziny-r2014-t4-n3/Pedagogika_Rodziny-r2014-t4-n3-s175-192/Pedagogika_Rodziny-r2014-t4-n3-s175-192.pdf
http://psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_2_2019/277Rymaszewska_PsychiatrPol2019v53i2.pdf
https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=248130
https://jms.ump.edu.pl/uploads/2011/5/387_5_80_2011.pdf
