Najlepszy prezent dla Twoich bliskich | The best gift for your loved ones

Dziś Faktyczny Poniedziałek…. a Wigilia już jutro! Przed nami czas odpoczynku, spotkań i…. podarunków. Ale po co to komu? No właśnie. Dzisiaj pogadamy o tym, dlaczego dajemy sobie prezenty.

Świętowanie to rytuały: powtarzalne wydarzenia, których uczestnicy wiedzą w jaki sposób się zachować, kiedy i po co. A skoro święta za pasem i większość z nas będzie je spędzać w towarzystwie bliskich – rozpatrzmy funkcję rytuałów w kontekście rodziny: • Służą wspieraniu zwyczajów, utrwalaniu i przekazywaniu z pokolenia na pokolenie – poprzez ich praktykowanie zaznacza się przynależność do danej grupy; wzmacnia tożsamość jednostki, jako jej części. • Organizują zachowanie grupowe i jednocześnie sprawiają, że człowiek w pewien sposób „panuje” nad czasem – określa nie dość, że pożądane w danym momencie zachowania, to jeszcze zapewnia powtarzalność (czyli w przypadku świąt – rytuał coroczny). • Mogą różnić się znaczeniem ideologicznym i kulturowym. • Umacniają poczucie wspólnoty, jedności – zwłaszcza, gdy większość członków danej rodziny żyje już z daleka od siebie, stwarza to możliwość spotkania i „potwierdzenia” w pewien sposób swojego uczestnictwa w grupie, jaką jest rodzina.

W ramach utrwalania więzi konieczna jest jednak obecność członków danej rodziny, zaangażowanie emocjonalne, nadanie rytuałowi symbolicznego znaczenia i utrwalania go w ramach tradycji oraz czynienie ku niemu przygotowań. I tak na przykład w kontekście świąt – dekoruje się dom, przyozdabia choinkę (lub inne przygodne rośliny), kupuje się brzydkie (lub ładne) świąteczne sweterki oraz…. daje prezenty.

Prezenty to obiekty / czyny / doświadczenia / doznania dawane innej istocie lub sobie (w ramach kompensacji lub nagrodzenia swojego wysiłku). Są symbolami myśli i uczuć towarzyszących darczyńcy w trakcie doboru prezentu dla osoby obdarowywanej. Mogą pełnić funkcję: 1. komunikacyjną (mogą być pretekstem do nawiązania dialogu); 2. wymiany dóbr (w ramach kształtowania relacji); 3. ekonomiczną (zobowiązaniem do wymiany); 4. socjalizacyjną (wspierającą tworzenie się wyżej wymienionych rytuałów, ról społecznych).

Obdarowywać możemy ze względu na chęć zadowolenia odbiorcy, rekompensaty za straty, wychowania, przekazania wiedzy (ściśle związanej z prezentem), wypełnienia obietnicy…. ale w każdym przypadku można znaleźć wspólny mianownik. Chęć otrzymania wdzięczności. Bo obdarowywanie działa dwustronnie.

Wdzięczność to uczucie przeżywane przez odbiorcę wobec ofiarodawcy. Czasem utożsamiana z chęcią odwzajemnienia się, ze względu na „poczucie zadłużenia”, obawę przed ostracyzmem społecznym i chęć zapewnienia sobie w przyszłości korzyści ze strony darczyńcy. Dziecko może być uczone przez opiekunów wdzięczności poprzez „dziękowanie” innym za prezenty – jednak często samo nie wie, z czym wiąże się taki podarunek; widzi jedynie przedmiot. Uczy się w ten sposób materialistycznego podejścia do relacji opartej na wymianie, zwłaszcza w chwilach uroczystości lub nawet spotkań.

Badania dowodzą, że ludzie generalnie chcą ofiarowywać sobie nawzajem prezenty – jednak gdy przypomni się im o pieniądzach, które muszą w tym celu wydać, dążą do zminimalizowania kosztów i są w stanie wydać mniej na podarunek, by zachować więcej dla siebie – kierują się tzw.: orientacją samowystarczalną, czyli koncentracją na własnych celach, niechęcią do korzystania z pomocy innych w obawie przed koniecznością „odwdzięczenia się” i niechęcią do uczestniczenia w spotkaniach towarzyskich. Oceniają relacje na zasadzie „korzyści i strat”, wymiany i hierarchizacji stosunków międzyludzkich – bo kto obdarowuje, w pewnym sensie ma władzę nad obdarowanym.

Dlatego warto uczyć się tej wdzięczności, którą nazwałabym „psychologiczną”: wiążącą się z poczuciem braku zobowiązania, dostrzeganiem zależności między działaniem darczyńcy, jego intencją i samym efektem końcowym – darem. To pewnego rodzaju spojrzenie z metapoziomu na sytuację obdarowania – docenienie poczucia dobrostanu, który chciał wywołać w nas darczyńca, a nie samego przedmiotu (w szerokim tego słowa znaczeniu). Gdy mówimy o prezencie materialnym: koncentrację na tym, co się posiada. Gdy mówimy o sytuacji lub widoku, doświadczeniu: podziwu i celebrowania chwili. Parafrazując Arystotelesa: korzyść jest przemijająca, ale samo dzieło jest trwałe.

Oboje o tym wiemy, drogi czytelniku – mam w sobie cząstkę buntownika. To kolejny poniedziałek z rzędu, w czasie którego proponuję rewolucję. Bo często powtarzamy: „czas to pieniądz”. Albo: „zmarnowałem czas na pierdoły”. A skoro czas świąt to okazja nie tylko do utrwalenia rytuałów, ale też do podarunków – podaruj swoim bliskim CZAS, skoro jest taki cenny.

Wyłącz telefon. Odejdź od komputera. Spędź te dni z bliskimi – z rodziną pochodzenia lub taką, którą wybrałeś za swoją. Lub po prostu ze sobą.

Ja przynajmniej mam taki zamiar – dlatego włączam tryb offline. Do piątku - życzę Ci, drogi czytelniku, żebyś dał sobie w tym roku to, co najważniejsze dla Ciebie. W tej kwestii nie ma co zrzucać odpowiedzialności na innych.

***

Today is Factual Monday .... and Christmas Eve tomorrow! A time of rest, meetings and ... gifts. But why, for real? Today we’ll talk about why we give each other presents.

Celebrations are rituals: repetitive events where participants know how to behave, when and why. And since Christmas is coming and most of us will spend this time in the company of the loved ones - let's consider the function of rituals in the family context: • They support customs, consolidate and transfer them from generation to generation - by practicing them, the participants of the group mark their presence; they strengthen the identity of the individual, who become part of it. • They organize group behavior and at the same time support the feeling of "control" over time - they define not only the behavior desired at a given moment, but also ensures the appearance of the repetitive pattern (in the case of holidays - an annual ritual). • They may differ according to ideological and cultural customs. • They strengthen the sense of community, unity - especially when the majority of family members already live far away from each other, they create the opportunity to meet and "confirm" in some way their participation in the group, which is the family.

So they’re a way of strengthening the bond by the presence of family members, emotional involvement, the mutual symbolic significance and the meanings given to the tradition while making preparations for them.

And so, for example, Christmas - you decorate the house, decorate the tree (or other random plants), buy ugly (or pretty) Christmas sweaters and ... give presents.

Gifts are objects / deeds / experiences / sensations given to another being or yourself (as compensation or reward for your effort). They’re symbols of thoughts and feelings which motivate the donor during the process of selection of a gift for the recipient. They can be perceived as a way of: 1. communication (they can be used to establish a dialogue); 2. exchanging goods (as part of shaping relationships); 3. economy (an obligation to exchange); 4. socialization (supporting the creation of the above-mentioned rituals, social roles).

We give them because of the willingness to satisfy the recipient, to compensate for losses, to transfer the knowledge (which closely related to the kind of gift), fulfill the promise ... but in each case there’s one common denominator. Willingness to receive gratitude. Because sharing works on both sides.

Gratitude is a feeling of the recipient towards the donor. Sometimes identified with the desire to reciprocate, due to the "sense of debt", fear of social ostracism and the desire to ensure the future benefit from the donor. A child can be taught the expression of gratitude by "thanking" others for gifts - but often they don’t realize know the hidden meaning behind them; they see only the object. This way, it learns a materialistic approach to an exchange-based relationship, especially during ceremonies or even meetings.

Studies show that people generally want to give each other gifts - but when they’re reminded of the money they need to spend, they strive to minimize costs and are able to spend less on the gift to keep more for themselves - they are guided by the so-called : self-sufficient orientation, which is concentration on one's own goals, reluctance to use the help of others for fear of having to "return the favor" and unwillingness to participate in social gatherings. They perceive relationships as a "benefit and loss" exchange and the way of showing hierarchy of interpersonal relationships - because who gives gifts, in some way, has power over the recipient.

Therefore, it ‘s worth learning this gratitude, which I would call "psychological": based on perceiving the relationship between the donor's activity, his intention and the end result - the gift. It’s a kind of meta-level view of sharing – appreciating the sense of well-being that the donor wanted to evoke in us, not the object itself (in the broad sense). When we talk about a material gifts: focus on what you have. When we talk about a situation or view, experience: celebrate the moment. To paraphrase Aristotle: the benefit is transient, but the work itself is permanent.

We both know that, my dear reader - I have a rebel inside me. This is another Monday in a row when I want to start a revolution. Because we often say: "time is money." Or: "I wasted my time." And since Christmas is an opportunity not only to perpetuate the rituals, but also to give each other gifts - give your loved ones TIME, since it’s so valuable.

Turn off the phone. Get away from the computer. Spend these days with your loved ones - with a family of origin or your chosen one. Or just with yourself.

At least I know I will - that's why I turn on offline mode. See you on Friday ;) I wish you, my dear reader, that you’ll be able to give yourself what’s most important to you this year. You take the responsibility for yourself. http://rynkologia.pl/wp-content/uploads/2015/04/Dlaczego-ludzie-daj%C4%85-prezenty1.pdf https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/23069/1/p5a2.pdf https://pfp.ukw.edu.pl/page/pl/archive/article-full/432/wolanin_wdziecznosc_w_psychologii/ http://rynkologia.pl/wp-content/uploads/2012/01/ekonomia.pdf http://rynkologia.pl/wp-content/uploads/2012/01/konsekwencje.pdf http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-67e917c1-2183-444f-9696-baf9d30eefb1 http://dyplomowe.ce24.pl/praca-magisterska-4690.pdf https://www.researchgate.net/publication/257932679_Psychologiczne_skutki_aktywacji_idei_pieniedzy_a_obdarowywanie_bliskich http://www.ejournals.eu/Psychologia-Rozwojowa/2015/Numer-2-2015/art/5238/ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1053810015001166