Najbardziej bagatelizowane uzależnienie | The most neglected type of addiction
„Po prostu przestań.” Łatwo powiedzieć – nie tak łatwo zrobić. Uzależnienia behawioralne to jedne z najbardziej bagatelizowanych uzależnień – podobnie jak w przypadku zaburzeń obsesyjno – kompulsywnych chodzi o wykonywanie czynności. Co więc zachowanie ma wspólnego z uzależnieniem?
Początkowo jego celem jest osiągnięcie przyjemności – potem zamienia się w przymus wykonywania, który prowadzi do redukcji dyskomfortu (uniknięcia tego, co nieprzyjemne).
Melibruda definiuje uzależnienie behawioralne jako dążenie do wykonywania określonych czynności, któremu towarzyszy subiektywne poczucie wewnętrznego przymusu – osoba powtarza te czynności mimo szkód, jakich doświadcza w życiu codziennym, a gdy próbuje się powstrzymać od ich wykonywania, uświadamia sobie, że nie jest w stanie nad tym zapanować. To z kolei wywołuje u niej poczucie małej skuteczności i generuje stres. A co przynosi ulgę w takiej sytuacji? No właśnie wykonanie tej czynności. I błędne koło uzależnienia się zamyka.
JAK WYGLĄDA DIAGNOZA UZALEŻNIENIA OD CZYNNOŚCI?
Aby zdiagnozować uzależnienie od czynności, diagnosta (lekarz psychiatra i / lub terapeuta uzależnień) pyta o wystąpienie poniższych objawów:
Utrzymująca się niezdolność oparcia się impulsom prowadzącym do określonego zachowania.
Narastające napięcie poprzedzające bezpośrednio podjęcie zachowania.
Przyjemność lub ulga odczuwane w trakcie wykonywania zachowania.
Poczucie braku kontroli w trakcie wykonywania zachowania.
A także co najmniej pięć spośród następujących:
Częste zaabsorbowanie zachowaniem lub przygotowaniem do wykonania czynności.
Częste angażowanie się w zachowanie w większym stopniu lub przez dłuższy czas, niż było to planowane.
Powtarzające się wysiłki mające na celu ograniczenie, kontrolowanie lub zaprzestanie zachowania.
Poświęcanie dużej ilości czasu na działania niezbędne do podjęcia zachowania, wykonywania go lub radzenia sobie z jego skutkami.
Częste angażowanie się w zachowanie kosztem obowiązków szkolnych, zawodowych, domowych, społecznych.
Porzucenie lub zaniedbanie innych ważnych aktywności społecznych, zawodowych, rekreacyjnych, z powodu zachowania.
Kontynuowanie zachowania pomimo świadomości problemów społecznych, finansowych, psychologicznych, fizycznych wywołanych lub pogłębianych na skutek zachowania.
Potrzeba zwiększania intensywności lub częstotliwości zachowania w celu osiągnięcia pożądanego efektu lub zmniejszanie się efektu w sytuacji kontynuowania zachowania o tej samej intensywności.
Niepokój lub drażliwość w sytuacji braku możliwości podjęcia zachowania.
Niektóre objawy muszą utrzymywać się co najmniej jeden miesiąc lub powtarzać się wielokrotnie przez dłuższy czas.
W procesie uzależnienia od czynności bierze udział:
jądro półleżące - związane z motywowaniem (dążeniem do otrzymania nagrody / unikania dyskomfortu)
kora przedczołowa – związana z procesem uczenia się i utrwalania zachowania
ciało migdałowate – związane z kojarzeniem zachowania z nagrodą (odczuwaniem przyjemności)
hipokamp - związany z zapamiętywaniem danego wydarzenia
serotonina i dopamina - związane z podtrzymywaniem zachowań o charakterze kompulsywnym
CO WSPÓLNEGO MAJĄ ZE SOBĄ UZALEŻNIENIE OD SUBSTANCJI I UZALEŻNIENIE BEHAWIORALNE?
Mezolimbiczny układ dopaminowy (tzw.: „układ nagrody”) – oprócz tego, że reguluje doświadczanie przyjemności, nastrój, uwagę, aktywność poznawczą i pamięć - jest odpowiedzialny za wzmacnianie i powtarzanie zachowania. Zaburzenia funkcjonowania szlaków dopaminergicznych, łączących pole brzuszne nakrywki z jądrem półleżącym i korą czołową odpowiadają zarówno za dążenie do zdobycia i przyjęcia substancji psychoaktywnej, jak i… wykonania czynności.
Czynności, które są dla nas przyjemne, powodują wyrzut dopaminy w OUN. Osoby z diagnozą uzależnienia mają „przeładowane” (lub zredukowane ilościowo) receptory dopaminowe, w związku z czym, gdy organizm przyzwyczaja się do podwyższonego poziomu neuroprzekaźników i łączy ten stan z określoną czynnością poprzez kojarzenie sytuacji z bodźcem – pole brzuszne nakrywki (w którym rozmieszczone są neurony dopaminowe) łączy się z układem limbicznym (odpowiedzialnym za odczuwanie emocji) i korą mózgu (odpowiedzialną za myślenie logiczne), tworząc „zapis” tej sytuacji w pamięci. Tolerancja rozwija się przy coraz większym zapotrzebowaniu na coraz to silniejszą stymulację.
Uzależnienia behawioralne wpływają na modyfikację struktur mózgowych i neuroprzekaźnictwo tak samo, jak uzależnienia od substancji.
W obu przypadkach, podczas rozwoju uzależnienia obserwuje się również aktywność układu serotoninergicznego, noradrenergicznego, opioidowego, glutaminergicznego, GABA-ergicznego, endokannabinoidowego, a także osi podwzgórze - przysadka – nadnercza (czyli tzw.: „osi stresowej”).
CO RÓŻNI UZALEŻNIENIE OD SUBSTANCJI I UZALEŻNIENIE BEHAWIORALNE?
W przypadku substancji psychoaktywnych można dążyć do całkowitego ich odstawienia - istnieje możliwość detoksykacji, terapii skoncentrowanej na utrzymaniu abstynencji lub redukcji szkód.
W przypadku niektórych uzależnień od czynności ciężko mówić o abstynencji - podczas terapii dąży się do przewartościowania roli danego zachowania w życiu osoby, ponieważ uzależnienia behawioralne dotyczą zazwyczaj takich zachowań, które stanowią element standardowego funkcjonowania w społeczeństwie (np.: seks, praca, zakupy).
SKUTKI UZALEŻNIENIA OD CZYNNOŚCI
Efektem uzależnień behawioralnych są reakcje rażąco podobne do reakcji fizjologicznych, psychologicznych i społecznych przy przedłużającym się stresie:
skutki neurologiczne: redukcja receptorów, zaburzenia przekaźnictwa neurotransmiterów;
skutki fizjologiczne: bóle głowy, problemy żołądkowe, problemy z oddychaniem, zespół przewlekłego zmęczenia;
skutki psychologiczne: pobudzenie, problemy ze snem, nieumiejętność wypoczynku, labilność emocjonalna, trudność w koncentracji, obniżenie samooceny i satysfakcji z życia;
skutki społeczne: izolacja, ograniczenie aktywności i zainteresowań, pogorszenie relacji.
ŻYCIE Z DIAGNOZĄ – CO DALEJ?
Jak to na tej stronie bywa – z racji swojego zawodu (i przemawiających za tym badań nad skutecznością takiego postępowania) – najskuteczniejszą metodą terapii w przypadku uzależnień jest połączenie terapii poznawczo – behawioralnej i farmakoterapii.
Terapia uzależnień opiera się nie tylko na:
zebraniu informacji o mechanizmach uzależnienia występujących u klienta i zrozumieniu motywów działania,
identyfikacji i rekonstrukcji przekonań związanych z przedmiotem uzależnienia,
identyfikacji wyzwalaczy,
opracowywaniu planu zapobiegania nawrotom,
wypracowaniu sposobów radzenia sobie w sytuacjach stresowych,
psychoedukacji i nauce efektywnej regulacji emocji,
podtrzymywaniu motywacji do podjęcia leczenia i zmiany nawyków,
redukcji szkód.
Osoba ma okazję do skorzystania grup wsparcia – do procesu terapeutycznego włącza się także często rodzinę osoby z diagnozą uzależnienia, aby zapobiec dalszej stygmatyzacji, a także aby móc wypracować i / lub wzmocnić adaptacyjne sposoby radzenia sobie osób zgłaszających się po pomoc.
*** "Just stop". Easy to say - not so easy to do. Behavioral addictions are one of the most underestimated addictions - just like with the obsessive - compulsive disorder, behavioral addiction is about carrying out certain activities.
So what does the behavior have to do with addiction?
At first, the goal is to achieve pleasure - then it turns into a compulsion, which leads to the reduction of discomfort (to avoid the unpleasant).
Melibruda defines behavioral addiction as an urge to perform certain activities, accompanied by a subjective feeling of internal compulsion. You start to repeat certain activities despite the damage you experience in everyday life and when trying to stop, you start to realize that you’re unable to overcome it. This, in turn, makes you feel ineffective and generates stress.
And what brings the relief?
Exactly – this activity.
And the vicious cycle of addiction is closed.
WHAT IS THE DIAGNOSIS OF ACTIVITY ADDICTION?
To diagnose a behavioral addiction, the psychiatrist and / or addiction therapist asks about the following symptoms:
1. The inability to resist the impulses that lead to a certain behavior.
2. The growing tension before the appearance of the behavior.
3. Pleasure or relief while performing the behavior.
4. Feeling of lack of control while performing the behavior.
And at least five of the following:
1. Preoccupation with the behavior.
2. Engaging in the behavior to a greater extent or for longer than planned.
3. Repeated efforts to reduce, control or stop the behavior.
4. Spending a large amount of time on activities necessary to undertake the behavior, perform it or deal with its consequences.
5. Frequent involvement in behavior at the expense of school, work, home and social duties.
6. The abandonment or neglect of other important social, professional and recreational activities due to perform the behavior.
7. Continuing to behave despite being aware of social, financial, psychological, physical problems caused or made worse by the behavior.
8. The need to increase the intensity or frequency of the behavior in order to achieve the desired effect or the decrease of the effect while continuing the behavior of the same intensity.
9. Restlessness or irritability when it is impossible to stop the behavior.
Some symptoms need to last for at least one month or repeat many times over a long period of time.
The process of behavioral addiction involves:
nucleus accumbens - related to motivation (seeking reward / avoiding discomfort)
prefrontal cortex - related to the process of learning and preserving the behavior
amygdala - associated with connecting behavior to the reward (feeling pleasure)
hippocampus - associated with memory
serotonin and dopamine - associated with the maintenance of compulsive behavior
WHAT DO SUBSTANCE ADDICTION & BEHAVIORAL ADDICTION HAVE IN COMMON?
The mesolimbic pathway (the so-called "reward system") is responsible not only for experiencing pleasure, mood, attention, cognitive activity and memory, but also for the enhancement and repetition of the behavior. Disturbances in the functioning of the dopaminergic pathways, which connect the ventral tegmental area with the nucleus accumbens and the frontal cortex are responsible not only for the desire to acquire a psychoactive substance, but also… to perform a certain activity.
Activities that are pleasant for us cause a dopamine release in the CNS. People diagnosed with addiction have "overloaded" (or reduced) dopamine receptors, therefore, when the body gets used to the increased level of neurotransmitters and connects its state with a specific activity by associating the situation with the stimulus - the abdominal tegmental area (the “home” of dopamine neurons) connects with the limbic system (responsible for feeling emotions) and the brain cortex (responsible for logical thinking), creating a "record" of this situation in the memory. Tolerance develops with an increasing demand for stronger stimulation.
Behavioral addictions alter the brain structures and influence neurotransmission the same way as the substance addictions.
In both cases, during the development of addiction we can observe not only the activity of the serotonergic, noradrenergic, opioid, glutamatergic, GABA-ergic, endocannabinoid systems, but also the activity of hypothalamic-pituitary-adrenal axis (responsible for stress reaction).
THE DIFFERENCE BETWEEN SUBSTANCE ADDICTION & BEHAVIORAL ADDICTION
In case of psychoactive substances, we can talk about the possibility of a total abstinence & detoxification. Therapy can be focused on maintaining abstinence or harm reduction.
In case of some behavioral addictions, it's difficult to talk about abstinence - the aim (during therapy) is to re-evaluate the role of a given behavior in a person's life.
THE EFFECTS OF BEHAVIORAL ADDICTION
Behavioral addictions cause reactions similar to physiological, psychological and social effects of the prolonged stress:
neurological effects: reduction of receptors, disturbance of neurotransmitter transmission;
physiological effects: headaches, stomach problems, breathing problems, chronic fatigue syndrome;
psychological effects: agitation, sleep problems, inability to rest, emotional lability, problems with concentration, lowered self-esteem and life satisfaction;
social effects: isolation, limitation of activity and interests, deterioration of relationships.
LIFE WITH DIAGNOSIS - WHAT NEXT?
As it’s common for this website - because of my profession (and the research on the effectiveness of such procedure that supports this conclusion) - the most effective method of addiction therapy is a combination of cognitive-behavioral therapy and pharmacotherapy.
Addiction therapy is based not only on:
collecting information about addiction mechanisms and understanding the motives for taking an action,
identification and reconstruction of beliefs related to the subject of addiction,
identification of triggers,
creating a relapse prevention plan,
learning new ways of coping with stressful situations,
psychoeducation and learning to effectively regulate emotions,
maintaining motivation to start treatment and change habits,
harm reduction.
The person has the opportunity to take part in a group therapy - the family of the person diagnosed with addiction is often included in the therapeutic process in order to prevent further stigmatization and to be able to develop and / or strengthen adaptive ways of coping.
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwiGr93k7PXvAhVTEncKHWtFCQ8QFjABegQIAxAD&url=https%3A%2F%2Fwww.kbpn.gov.pl%2Fportal%3Fid%3D15%26res_id%3D4618304&usg=AOvVaw2TYaLNN2b1mBecrWP9cXwd
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwiVyJPu7PXvAhUy-yoKHchlDLgQFjAAegQIAxAD&url=https%3A%2F%2Fwww.kbpn.gov.pl%2Fportal%3Fid%3D15%26res_id%3D4618289&usg=AOvVaw1RjzdWWNAaH4vZ8__pzGQM
https://www.researchgate.net/publication/325083821_Uzaleznienia_behawioralne_na_tle_wspolczesnej_wiedzy_o_uzaleznieniach
