Kwarantanna 101 | Quarantine 101
Zaktualizowano: 7 sty 2021
Często powtarzam moim klientom: „nie ma uniwersalnych reguł postępowania, które sprawdzałyby się w każdej sytuacji”.
Zdroworozsądkowe? No tak. Wydaje się oczywiste? Teoretycznie.
Dlaczego jednak, gdy przychodzi do naszych własnych pasji, które z zasady mają być dla nas przyjemne, tak często oceniamy efekty naszych starań? Dlaczego poddajemy w wątpliwość jakość procesu, opierając się jedynie na tym, jaki osiągamy wynik końcowy?
Kiedy krytykujemy to, co sprawia nam przyjemność – patrzymy na to przez filtr oceny i skupiamy się nie na rozwoju, a na osiągnięciu pewnego poziomu. I nie ma nic w tym złego, jeśli nasza pasja ma sprzyjać samodoskonaleniu, ale jeśli skupiamy się jedynie na byciu lepszym i nie pozwalamy sobie na porażki, a gdy już do nich dojdzie – robimy sobie wyrzuty, takie dążenie zabija przyjemność. Nie jest już pasją, a piramidą własnych oczekiwań, której czubka nie widać.
Kiedy zaś robimy coś nie dla samej nagrody, jaką jest osiągnięcie celu, a dla procesu – robimy to chętniej. Nasza wewnętrzna motywacja wzrasta – a wiele badań (nie tylko tych, dotyczących kreatywności, ale choćby i terapii uzależnień) udowodniło, że osiągamy lepsze efekty, gdy nasza chęć do działania jest oparta na własnej inicjatywie.
I dostajemy podwójne wzmocnienie – nagradzamy się i osiągnięciem celu i samym docenieniem procesu.
Każdy z nas jest kreatywny – po prostu w mniejszym lub większym stopniu. Na kreatywność składają się wiedza, doświadczenie, umiejętność tworzenia pomysłów nieszablonowych, motywacja do działania w celu przekształcania obecnych już motywów, właściwości poznawcze i uwarunkowania genetyczne. Osoby kreatywne charakteryzują się „giętkością myślenia” (są zdolne do zmiany obranego przez siebie kierunku); są ciekawe świata, oryginalne i elastyczne w działaniu, gotowe do podejmowania ryzyka w celu zmiany zastanych schematów. Takie cechy mogą sprzyjać rozwojowi zaradności i rozwiązywania trudnych problemów, co w efekcie wzmacnia poczucie własnej skuteczności oraz samoocenę.
Proces twórczy składa się z kilku etapów:
Inspiracji – czyli tzw. „weny”. Znajdujemy coś, co nas popycha do działania i wzbudza naszą ciekawość.
Tworzenia pomysłów – na który składają się generowanie koncepcji, myśli przewodniej, tematu.
Projektowania – na tym etapie tworzymy różne rozwiązania tego jednego pomysłu; opracowujemy różne plany, strategie, tworzymy wstępny zarys.
Inkubacji – tutaj zamiast na działanie, stawia się na refleksję. Sprzyja to sprecyzowaniu głównego celu, idei stojącej za pomysłem.
Wdrożenia - wcielenia pomysłu w życie, konkluzji całego procesu.
Dziś skupimy się na 3 pierwszych etapach - dlatego proponuję Ci kilka ćwiczeń, by trochę się odprężyć. Twórczości i znajdywaniu inspiracji sprzyja relaks, zacznij więc od swoich oczekiwań: nie oczekuj niczego. Potraktuj to jako rozrywkę - tak, jak traktujesz oglądanie filmów lub czytanie książek. Lub cokolwiek, co sprawia Ci przyjemność.
Tu nie ma dobrych rozwiązań ani błędów. Tu nawet niezamierzony ruch ma potencjał. Przypadek jest możliwością.
A teraz:
Znajdź motyw przewodni – hasło, którym będziesz się kierować w trakcie swojego procesu. Zainspiruj się tym, co Cię otacza – sloganami na bilboardach, tytułami książek, filmów, losowo wyjętymi z kontekstu zdaniami. Następnie wypisz wszystkie hasła na kartce, wyodrębnij te, które podobają Ci się najbardziej, potnij kartkę z wyrazami na paski i wylosuj jedno z nich. To będzie Twój motyw przewodni.
Stwórz mapę myśli – może powstać w oparciu o hasło, które znalazłeś z pomocą ćwiczenia wyżej; może być odzwierciedleniem tego, co aktualnie siedzi Ci w głowie – jak zwykle, totalna dowolność. Gdybym miała opisać mapę myśli w formie obrazu, przyrównałabym ją do drzewa – główne hasło jest „pniem”, od którego wyrastają „grubsze gałęzie”, na które składają się inne, „mniejsze”. Chodzi o to, żeby główny temat znajdował się w centrum – w „rozgałęzieniach” zaś wszystkie te tematy, które są z nim powiązane. Do opisu haseł nie musisz używać jedynie słów – możesz znaleźć w Internecie obrazki, które Cię zainspirowały, wyciąć je i przykleić na papierze; stworzyć pewnego rodzaju kolaż. Tu możesz pobawić się znaczeniami – wyłaniające się ciągi skojarzeń potrafią zaskoczyć!
Narysuj bazgroł. Coś, co nie ma dla Ciebie najmniejszego sensu, przypadkowy kształt. A potem spróbuj mu ten sens nadać – dorysuj bardziej szczegółowe elementy, zobacz, gdzie płyną Twoje myśli, co „wyłania się” z tego bazgrołu. Na co zwracasz uwagę w pierwszej kolejności, gdy rysujesz; jaki jest Twój motyw przewodni. A potem stwórz z tego serię. Kto wie, może to okazja, by przebić sławę „Czarnego kwadratu na białym tle”?
Ze specjalną dedykacją dla osób, które mają opór przed rysowaniem: możesz uważać, że nie potrafisz rysować, ale zapewne potrafisz pisać. Spróbuj zapisać swoje hasło lub słowo, które przyjdzie Ci do głowy tak, jakbyś miał oddać jego znaczenie; użyj kolorów, które Ci się z nim kojarzą, czcionki, zastanów się nad rozmiarem. Dorysuj do liter elementy „opisujące” to hasło. Poeksperymentuj.
Jeśli już zrobiłeś wszystko to, co wyżej, a masz nadal poczucie niedosytu – zrób wszystko na opak. I to może oznaczać wiele – możesz nie robić nic, możesz spróbować stworzyć obraz ze słów, możesz zacząć od szczegółów, by następnie stworzyć całość. Jak powiedziałam na początku – tu nie ma zasad.
Mam nadzieję, że te ćwiczenia były dla Ciebie pomocne – szczególnie w tym czasie, gdy stres sięga zenitu.
I pamiętaj – każdy gdzieś zaczyna.
Nie wymagaj od siebie nie wiadomo czego, gdy próbujesz czegoś nowego – to tak, jakbyś karcił dziecko za to, że wywraca się, gdy podejmuje próby chodzenia, zamiast od razu biegać.
***
I often tell my clients: "there are no universal rules that can work in every situation."
Sounds like a common sense? Yeah. Seems obvious? Theoretically.
But why, when it comes to our own passions, which should give us pleasure, we evaluate the effects of our efforts? Why do we question the quality of the process, caring only about the end result?
When we criticize our passions - we look at it through the assessment filter; we don’t focus on development, but on reaching a certain level. And there’s nothing wrong with it if our passion promotes our self-improvement, but if we focus only on being better and we don’t allow ourselves to fail (and when the failure appears - we reproach ourselves), such action kills joy. It’s no longer a passion but a pyramid of expectations, with a top impossible to see.
When we do something not for the reward, but for the process - we do it more willingly. Our internal motivation is increasing - and many studies (not only those regarding creativity, but even about addiction therapy) have proven that we achieve better results when our willingness to act is based on our own initiative.
And we get double reinforcement - we reward ourselves with achieving the goal and just appreciating the process.
We’re all creative - just to a greater or lesser extent. Creativity consists of knowledge, experience, the ability to create unconventional ideas, motivation to act ad transform existing motifs, cognitive properties and genetic conditions. Creative people are characterized by flexibility in thinking (they are able to change its direction); they are interested in the world, original and flexible in action, ready to take risks in order to change existing patterns. Such features can promote the development of resourcefulness and problem solving, which in turn strengthens the sense of self-efficacy and self-esteem.
The creative process consists of several stages:
Inspiration – when we find something that drives us to action and arouses our curiosity.
Creating ideas - which consists of generating a concept, theme, topic.
Design - at this stage, we create different solutions for the chosen idea; we develop various plans and strategies, we create an initial outline.
Incubation – instead of acting, we take a step back and reflect. It helps to clarify the main goal, the idea behind the whole process.
Implementations - putting the idea into practice, the conclusion of the whole process.
Today we’ll focus on the first 3 stages - that's why I suggest you some exercises to relax a bit. Creativity and finding inspiration is favored by relaxation, so, starting with your mindset: don't expect anything. Think of it as an entertainment - just the way you treat watching movies or reading books. Or whatever you enjoy.
There are no good solutions or mistakes. Even unintentional move has potential here. An accident is an option.
And now:
Find the main theme - the word that you’ll follow during your process. Get inspired by what surrounds you - slogans on billboards, titles of the books, films, sentences randomly taken out of context. Then write all the words on a piece of paper, extract the ones you like the most, cut the card with words into stripes and draw one of them. This will be your theme.
Create a mind map - it can be made based on the word you found during the exercise above; it can be a reflection of what’s currently in your head - as usual, total freedom. If I were to describe a mind map in the form of a picture, I would compare it to a tree - the main slogan is a "trunk", from which grow "thicker branches", which are composed of the other, "smaller" ones. The point is that the main topic should be in the center . You don't have to use only words to describe the ideas - you can find pictures on the Internet that inspire you, cut them out and glue them on paper; create some kind of collage. Here you can play with meanings - the strings of associations can surprise you!
Draw a scribble. Something that doesn't make the slightest sense to you, a random shape. And then try to give it that meaning - draw more detailed elements, see where your thoughts flow, what "emerges" from this scribble. What you pay attention first, when you draw; what is your theme. And then create a series out of it. Who knows, maybe it's an opportunity to break the fame of "Black square on a white background"?
With a special dedication for people who feel resistance to drawing: you may think that you can't draw, but you probably can write. Try to write down your phrase or word that comes to your mind as if you were to show its meaning; use the colors that you associate with it, different fonts; think about the size. Draw the "describing" elements to letters. Experiment.
If you did all of the above and you still feel unsatisfied – do the opposite. You can do nothing. You can try to create a picture out of words, you can start with the details, then create the whole. As I said at the beginning - there are no rules.
I hope these exercises were helpful for you - especially at this time when stress is at its peak.
And remember - everyone starts somewhere.
Don't demand from yourself to know how to do everything when you try something new - it's like scolding a child for falling over when its trying to learn how to walk.
www.skillshare.com
http://ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2011/048.pdf
http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171226589
http://www.ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2016/T1/t1_0228.pdf
https://journals.umcs.pl/pe/article/view/9583/7413
http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-c9cc5a02-bdc1-427f-be80-ecd8b14bdd80
https://matriz.org/wp-content/uploads/2019/03/TRIZ-Review-vol-1-no-1-1.pdf#page=7
https://dspace2.flinders.edu.au/xmlui/bitstream/handle/2328/12207/2006007390.pdf?sequence=1
