Jak się uczyć, żeby się nauczyć? | Learning how to learn

Jeśli stoisz w tej chwili przed tym samym dylematem, co ja parę lat temu – ten tekst jest dla Ciebie.

Po 12 latach nauki szkolnej zrobiłam sobie roczną przerwę. Żeby zwyczajnie odpocząć od męczącego trybu edukacji, który – szczerze mówiąc – nigdy mi nie odpowiadał. Na zajęciach się nudziłam. Nie widziałam nic ciekawego w poznawaniu suchych faktów, które (wtedy jeszcze) nijak się nie odnosiły do rzeczywistości.

A potem poszłam na studia.

I musiałam się nauczyć jak się uczyć – a potem dopiero zacząć naukę przedmiotów. Brzmi absurdalnie, prawda? Ale dopiero w trakcie studiów zrozumiałam, dlaczego tak ciężko było mi się skupić na zajęciach. Bo zwyczajnie nikt mi nie pokazał po co i jak się uczyć. Chłonęłam tylko to, co mnie interesowało.

Nadal jednak nie znalazłam odpowiedzi na pytanie: „dlaczego, skoro już tyle wiemy o nauczaniu, system edukacji we współczesnych szkołach pozostaje bez zmian?”

Nie wiem. Ale może to, o czym Ci dziś opowiem pomoże Ci uczyć się bardziej efektywnie na własną rękę.

Zaczynamy?

Mezirow wyróżnił dwa rodzaje uczenia się: 1. Instrumentalne – w którym osoba koncentruje się na rozwiązaniu problemu wymagającego wiedzy i zaangażowania w postaci eksperymentowania ze znanymi oraz nowo poznanymi technikami radzenia sobie. 2. Komunikacyjne – w którym celem nie jest rozwiązanie problemu, ale zrozumienie autora i interpretacja treści, koncentracja na kontekście i metaforach.

Jakkolwiek się nie uczymy – zawsze jest to po coś. Wykorzystanie umiejętności syntezy i analizy informacji w celu pełnego zrozumienia danego zagadnienia oraz powiązanie z zastaną już wiedzą, a następnie odniesienie nowo nabytych umiejętności do różnych sytuacji sprawia, że takie uczenie się przechodzi na poziom „głęboki”. Nabywanie wiedzy staje się procesem, w którym osoba sama poszukuje rozwiązań, dostrzega problemy, wnioskuje i próbuje przewidzieć konsekwencje danej sytuacji. Staje się aktywnym twórcą, nie zaś biernym odbiorcą informacji.

Jak więc Ty, drogi czytelniku, możesz stać się aktywnym twórcą własnego systemu wiedzy?

W kontekście zapamiętywania informacji, warto korzystać z kilku technik w zależności od materiału. I tak oto:

✏️ Mechaniczne powtarzanie - sprawdza się przy materiale abstrakcyjnym, nie niosącym konkretnego znaczenia – na przykład w przypadku numeru telefonu, który nie wymaga głębszego przetworzenia, a jedynie zapamiętania ciągu liczb.

✏️ Zmiana kolejności informacji - wydawać się może, że łatwiej jest nam zapamiętać informacje, gdy są w konkretnym układzie. Dzieje się tak jedynie wtedy, gdy powiązane są ze sobą logicznie – jeśli jednak są to kolejne aspekty jednego zagadnienia, pewne podpunkty odrębne od siebie, warto je „przemieszać” lub umieścić najbardziej wyróżniające się informacje w środku szeregu. Zabieg ten minimalizuje efekt świeżości i efekt pierwszeństwa (czyli tendencję do pamiętania pierwszej i ostatniej informacji, jaką dostaliśmy).

✏️ Proces, czyli: postępowanie według instrukcji -> monitorowanie przebiegu wykonania -> sprawdzanie wyników -> ocena zastosowanej techniki – sprawdza się w sytuacjach praktycznych, zadaniowych, gdzie konieczne jest wdrożenie danego schematu zachowania w życie, by jednocześnie móc go odnieść do różnych sytuacji.

W trakcie nauki pamiętaj o:

1. Odniesieniu informacji do praktyki – powiązanie z własnym doświadczeniem sprawia, że wiadomości stają się bardziej przystępne, przydatne w rzeczywistości. Nawet wyciągnięcie wniosków z wydarzeń historycznych jest formą głębszej analizy.

2. Uczeniu się zależnie od własnych potrzeb i preferencji – w końcu najlepiej sprawdza się to, co się nam podoba.

3. Celu – inaczej uczymy się, gdy chcemy zapamiętać prostą informację, inaczej w przypadku szeregu wiadomości, a inaczej, gdy chcemy zdać egzamin wielokrotnego wyboru. Studenci znają to rozczarowanie, gdy wykładowca nagle ogłasza, że zamiast testu będzie pisemny.

4. Odręcznym pisaniu notatek – nawet, jeśli to będą skróty lub bazgroły na boku. Zadziała to w taki sam sposób, jakbyś odnosił te informacje do siebie. Bądź co bądź wykonałeś samodzielną pracę związaną z ich zapisywaniem (niestety w przypadku notatek komputerowych nie działa to już tak dobrze).

5. Refleksji nad tym, czego się uczysz – potraktuj tę wiedzę jako dodatkową alternatywę, którą będziesz mógł dodać do swojego repertuaru rozwiązywania problemów.

Najpierw jednak musimy przyznać się do własnej niewiedzy. Brzmi filozoficznie – ale już tłumaczę o co chodzi. Nie ma w tym nic złego, że czegoś nie wiemy – w końcu po to się uczymy, by zdobyć wiedzę. Jednak często, gdy zadanie jest dla nas nowe i jednocześnie przebywamy w gronie osób, które odbieramy za kompetentne – przyznanie się do braku informacji może budzić opór. W końcu nie chcemy zostać uznani za ignorantów. Jednak gdy mamy świadomość, że nasze trudności w przyswajaniu wiadomości mogą wynikać z tego, że materiał jest nowy – nawet zauważenie naszej niewiedzy przez innych nie budzi negatywnych emocji. Samoakceptacja. Ot co.

A teraz ciekawostka: dlaczego nauka powinna być odbierana jako wartość sama w sobie – nie zaś jako środek do zarobienia większej ilości pieniędzy? Zostały przeprowadzone badania, w których badano związek sytuacji materialnej studentów z zaangażowaniem w naukę – wykazano, że osoby uczące się kompulsywnie często miały na celu podniesienie swojego statusu społecznego (nie zaś nabycie wiedzy). Były w związku z tym zagrożone przedwczesnym wypaleniem oraz pracoholizmem.

Dowiedziono również, że w przypadku osób o obniżonej samoocenie i uzależnionych od pracy, osiąganie sukcesów nie podnosiło ich poczucia samoskuteczności. Co więcej – popychało ich to do podnoszenia sobie poprzeczki do wręcz nieosiągalnego poziomu. Z perspektywy gospodarki posiadanie pracowników wyczerpanych, niezadowolonych z własnych osiągnięć i w efekcie pracujących nieefektywnie – to sytuacja niekorzystna. Dlatego dbajmy o siebie i o osoby, które zatrudniamy.

Dziś na tyle, drogi czytelniku. Za tydzień dowiesz się, czym różni się nauczania dorosłych od nauczania dzieci oraz będziesz miał okazję zapoznać się ze stylami uczenia się - może wśród nich odnajdziesz własny?

Do zobaczenia w kolejny Faktyczny Poniedziałek!

***

If you are facing the same dilemma as I did a few years ago - this text is for you.

After 12 years of schooling, I took a one-year break from the exhausting education system that I never liked. Classes were boring. I didn't see anything interesting in learning nothing but facts that (at that time) didn’t refer to reality at all.

And then I went to the university.

And first - I had to learn how to learn - and then just start learning. Sounds ridiculous, right? But only during my studies I was able to notice why it was so hard for me to focus on classes. Because no one had shown me why and how to learn.

However, I still haven't found the answer to the question: "since we know so much about teaching, why the education system in modern schools remains unchanged?"

I don’t know. But maybe what I'm going to tell you today will help you learn more effectively on your own.

Shall we begin?

Mezirow distinguished two types of learning: 1. Instrumental - in which person focuses on solving a problem that requires knowledge and commitment in the form of experimenting with known and newly learned techniques. 2. Communication - in which the goal is not to solve the problem, but to understand the author and interpret the content, focus on context and metaphors.

However we always learn for something. Using the skills of synthesis and analysis in order to fully understand a given issue and link it with existing knowledge, and then referring newly acquired skills to different situations make such learning to enter a deeper level. Acquiring knowledge becomes a process in which a person looks for solutions, sees problems, concludes and tries to predict the consequences of a given situation. A person becomes an active creator, not a passive recipient of the information.

So how can you, dear reader, become an active creator of your own knowledge system?

In the context of memorizing, it is worth using several techniques depending on the material: ✏️ Mechanical repetition - works with abstract material that doesn’t carry a specific meaning - for example a phone number which doesn’t require deeper processing, you only need to remember a series of numbers. ✏️ Changing the order of information - it may seem that it’s easier to remember information in a specific pattern. However, it works only when the informations are connected logically - but if they are separated from each other, it is worth to "mix" them or put the most distinctive information in the middle of the series. This will minimize the effect of freshness and priority (which are the tendency to remember the first and last information we’ve received). ✏️ The process, that is: following the instructions -> monitoring the progress of the performance -> checking the results -> evaluation of the technique- works in practical, task-related situations, where it’s necessary to implement a given behavior pattern in order to be able to relate it to different situation.

While learning, remember about: 1. Referring information to practice - the link to your own experience makes the news more accessible, useful in reality. Even drawing conclusions from historical events is a form of deeper analysis. 2. Learning depending on your own needs and preferences - in the end what works best is what we like. 3. Goal - we learn differently when we want to remember a simple information, while we want to memorize a series of informations and when we want to pass a multiple-choice exam. Students excactly know this disappointment when the lecturer suddenly announces that instead of a test it will be a written exam. 4. Handwritten notes - even if they are shortcuts or scribbles on the side. It will work the same way as if you were referring this information to yourself. After all, it’s your own work (unfortunately, in case of computer notes, this doesn’t work that well). 5. Reflection on what you are learning about - treat this knowledge as an additional alternative which you’ll be able to add to your problem solving repertoire.

But first of all we must confess that we lack the knowledge. Sounds philosophical - but let me explain. There’s nothing wrong with not knowing something - after all, we learn to gain the knowledge.

However, when the task is new and at the same time we are in a group of people whom we perceive as competent – admitting the lack of information can cause a resistance. After all, we don't want to be perceived as ignorant. However, when we are aware that our difficulties in learning may appear because of that the material is new - even noticing our ignorance by others doesn’t cause a negative emotions. Self-acceptance. That’s all.

And now a curiosity: why gaining knowledge should be perceived as a value itself - and not as a possibility to earn more money?

There was a research in which the relationship between the material situation of students and commitment to learning was demonstrated - it proved that the main purpose of learning in compulsive learners was to upgrade their social status (not just acquiring the knowledge). They were therefore at risk of premature burnout and workaholism. It was also proved that in the case of people with lowered self-esteem and addicted to work, achieving success didn’t increase their sense of self-efficacy.

What's more - it pushed them to raise their standards to almost unattainable level. From an economic perspective, having employees exhausted, dissatisfied with their own achievements and, as a result, working inefficiently - is an unfavorable situation. Therefore, we should take care of ourselves and the people we employ.

That’s all for today, my dear reader. In a week you’ll learn how teaching adults differs from teaching children and you’ll have an opportunity to get to know about learning styles – maybe you’ll find out which one is your own?

See you on next Factual Monday!

https://www.tandfonline.com/d…/abs/10.1080/02671520600615547 https://onlinelibrary.wiley.com/…/abs/10.1002/pfi.4160260802 http://www.dubberly.com/…/des…/01._Learning_How_To_Learn.pdf https://journals.sagepub.com/…/a…/10.3102/0013189x010002014… https://www.ideals.illinois.edu/…/ctrstreadtechrepv01980i00… http://pds8.egloos.com/…/2…/20/87/chris_argyris_learning.pdf https://www.researchgate.net/…/5a068f574585157013a…/download https://www.tandfonline.com/…/a…/10.1207/s15430421tip4102_3… https://www.researchgate.net/…/Zachowania-i-postawy-student… https://depot.ceon.pl/…/Ciechanowska%20Dorota%2c%20Uczenie%… http://yadda.icm.edu.pl/…/bwmeta1.element.desklight-367f226… https://repozytorium.uwb.edu.pl/…/Kompetencje_kluczowe_Teor… http://www.e-mentor.edu.pl/_pdf/ementor11.pdf#page=28 https://doskonaleniewsieci.pl/…/2…/uczenie_sie_doroslych.pdf https://pressto.amu.edu.pl/index.p…/…/article/view/4375/4463 http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/…/view/311/261 http://kluczdouczeniasie.pl/…/zgodnosc-z-podstawa-programow… https://apcz.umk.pl/…/inde…/RA/article/view/RA.2014.004/6172 https://repozytorium.ukw.edu.pl/…/Atroszko%20Sytuacja%20mat… http://www.kul.pl/files/714/media/4.43.2000.art.5.pdf..pdf http://cejsh.icm.edu.pl/…/bwmeta1.element.cejsh-7a1701aa-88… http://ktime.up.krakow.pl/sym…/referaty_2013_10/borawska.pdf https://rebus.us.edu.pl/…/Stopinska_Pajak_Szkola_starosci.p… https://cor.sgh.waw.pl/…/20.5…/371/Jak_ucza_sie_dorosli.pdf… http://www.spoleczna.psychologia.pl/…/Szczesniak_Rondon_PS_…