Jak nauczyć starego psa nowych sztuczek (część II) | How to learn a dog new tricks (part II)

Faktyczny Poniedziałek – dzisiaj dowiesz się, jak nauczyć dziecko i dorosłego; będziesz również mógł sprawdzić, jaki styl uczenia się dominuje u Ciebie, mój drogi czytelniku.

To co, zaczynamy?

W języku polskim istnieje powiedzenie, które irytuje mnie niezmiernie za każdym razem, gdy je słyszę. „Starego psa nie nauczysz nowych sztuczek”. Mój pies po 19 latach swojego życia był w stanie przyswoić więcej, niż kiedy był szczeniakiem. Nazwijcie ją fenomenem, nie będę zaprzeczać.

To prawda, że u ludzi wraz z wiekiem pogarszają się zdolności manualne oraz prosta pamięć mechaniczna (czyli taka, która nie prowadzi do tworzenia wniosków ani refleksji). Dorośli poszukują sensu w tym, czego się uczą, więc lepiej zapamiętują informacje, gdy tworzą logiczną całość. Najważniejsze jest dla nich to, by nabytą wiedzę mogli dostosować do swoich preferencji i możliwości.

Aktywni intelektualnie dorośli CHCĄ się uczyć – wiedzą, że w ten sposób mogą nabyć nowe umiejętności przydatne w ich życiu codziennym, pracy, w kontaktach z innymi.

Sprzyjają temu poniższe zasady: 1. Postrzeganie tego, czego się uczą, za wartościowe; 2. Posiadanie możliwości osobistego odniesienia nabytej wiedzy (czyli zastosowania do własnego doświadczenia); 3. Doświadczenie satysfakcji (ten element wspólny jest również dla dzieci we wspieraniu ich poczucia kompetencji).

Kluczem do nauki dorosłych jest jej sens. Refleksja ,wyciąganie wniosków z doświadczenia i zastosowanie ich w rzeczywistości. Oprócz popularnego cyklu Kolba (który wyjaśniłam pokrótce na www.instagram.com/paulasthetic, zapraszam ;) ) istnieją też inne, równie ciekawe techniki uczenia się.

Borton wyróżnił 3 etapy, w których osoba zadaje sobie następujące pytania: 1. CO? – w którym jednostka nazywa czynności, które wykonała podczas danego ćwiczenia. 2. CO Z TEGO? – tutaj jednostka analizuje i ocenia proces uczenia się; wyciąga wnioski, zastanawia się nad wartością nowo nabytej wiedzy. 3. CO TERAZ? – ostatni etap zamyka pytanie o przyszłość. Osoba zastanawia się jakie konsekwencje może przynieść dane działanie oraz jakie kolejne kroki trzeba podjąć, by móc zastosować posiadaną wiedzę w rzeczywistości.

Dzieci również lubią zadawać sobie pytania. Jednak różnice w nauczaniu między nimi a dorosłymi występują na każdym etapie przekazywania wiedzy.

Dzieci, ze względu na ich wiek i doświadczenie w funkcjonowaniu w rzeczywistości muszą mieć zapewnione szczegółowe, podstawowe informacje na temat danego zagadnienia. To nauczyciel przekazuje im wiedzę, planuje oddziaływania, ocenia ich zapotrzebowanie i poziom zaawansowania; zastanawia się, w jaki sposób przystępnie przekazać informacje i zainteresować danym tematem.

Dorośli z kolei w procesie nabywania wiedzy stają się jej twórcami wraz z nauczycielem. W oparciu o swoje doświadczenie są w stanie konstruować modele wiedzy, nabudowywać je lub wprowadzać modyfikacje. Sami tworzą oczekiwania – rolą uczącego jest jedynie ich urzeczywistnienie, wskazanie możliwości ich zrealizowania na danym warsztacie lub ćwiczeniach. Nauczyciel i dorośli uczniowie grają w jednym zespole – wspólnie dokonują ewaluacji metod i proponują modyfikacje tak, by cały proces przebiegał sprawnie i skutecznie.

W obu przypadkach liczy się jednak kreatywność – im więcej możliwości doświadczania i uogólniania nabytej wiedzy, tym lepsze wyniki. (Przygotowując się do pisania tego artykułu natknęłam się na polecenie jednego z nauczycieli odnośnie pracy domowej: „Mam nadzieję, że nie przeczytam banałów. Piszcie tak, jakbyście chcieli wywołać burzę w mediach”. Dlaczego mnie tak nie uczono?)

Kluczową rolę odgrywa również motywacja – uczenie się na zasadzie prób i błędów jest efektywne wtedy, gdy uczestnik nie zniechęca się w trakcie. W przypadku młodzieży często ich nieufność wobec własnej wiedzy i umiejętności skutkuje nadmiernym stresem w sytuacjach, w których muszą zaprezentować swoje kompetencje. Brak wiary w siebie działa jak wspominana przeze mnie w jednym z poprzednich postów samospełniająca się przepowiednia – obawiają się kolejnych porażek (nawet tych wyimaginowanych), bo nie chcą naruszyć swojej kruchej samooceny. Nie chcą być porównywani z innymi.

A przecież nie chodzi o współzawodnictwo i wywoływanie wewnętrznych konfliktów, tylko o zaangażowanie młodych członków społeczeństwa w proces nabywania wiedzy, przydatnej im w przyszłości. Po co więc wywierać presję zamiast wspierać?

Ważne jest również zaangażowanie ucznia – nie sztywne przekazywanie faktów; cytując jeden z artykułów, w którym opisywano rozmowę z nauczycielem chemii: „W szkole jest za mało czasu, żeby go trwonić na aktywność nauczyciela. To uczniowie muszą być aktywni”.

Dla osób dorosłych ryzykiem jest „zastój poznawczy”. W psychologii istnieje koncepcja pomyślnego starzenia się, która w kontekście rozwoju poznawczego sprowadza się do: • Wzbudzania potencjału intelektualnego oraz korzystania z zasobów własnych w celu radzenia sobie z pogarszającym się stanem zdrowia; • Dbania o elastyczność w ciągu swojego życia, adaptacji do zmian oraz poszukiwania pomocy w sytuacjach nowych; • Koncentracji na pozytywnych stronach starości, dystansie do trudności życiowych związanych z normalnym procesem funkcjonowania osób starszych.

Idąc zgodnie z duchem tego posta, czymże byłaby wiedza bez doświadczenia? Poniżej zamieszczam więc tabelki – a w nich typologia uczniów, która może okazać się przydatna dla Ciebie, drogi czytelniku.

Bo najważniejsze w nabywaniu wiedzy jest dostosowanie technik uczenia się do siebie.

Factual Monday - today you will learn how to teach a child and an adult; you will also be able to check which learning style suits you best, so, my dear reader…. …shall we start?

There is a polish saying that irritates me every time I hear it. "You can't teach an old dog new tricks." My dog after 19 years of her life was able to absorb more than when she was a puppy. Call her a phenomenon, I will not deny it.

Because it’s true that with age, manual skills and simple mechanical memory (that doesn’t lead to conclusions or reflection) deteriorate. Adults are looking for a deeper meaning in what they are learning, so they remember information better when they form a logical whole. The most important thing for them is that they can adapt the acquired knowledge to their preferences and possibilities.

Intellectually active adults WANT to learn - they know that this way they can acquire new skills, useful in their everyday life, work and in relationships. The following principles favor this: 1. Perceiving the knowledge as valuable; 2. Being able to apply the knowledge to their own experience; 3. Feeling the satisfaction after the task (this element is also important for children while supporting their sense of competence).

The key to adult learning is to find the meaning. Reflection, drawing conclusions from an experience and applying it in the reality. In addition to the popular Kolb cycle (which I briefly explained at www.instagram.com/paulasthetic, you’re welcome), there are other interesting learning techniques.

For example Borton identified 3 stages in which a person asks itself: 1. WHAT? - in which the individual names the activities that he performed during the exercise. 2. WHAT ABOUT THIS? - here the unit analyzes and assesses the learning process; draws conclusions, reflects on the value of newly acquired knowledge. 3. WHAT NOW? - the last stage closes the question about the future. A person wonders what consequences a given action can bring and what next steps need to be taken in order to be able to apply their knowledge in reality.

Children also like to ask questions. However, differences in teaching between them and adults occur at every stage of the knowledge transfer.

Children, due to their age and experience, must be provided with detailed, basic information on a given issue. It’s the teacher who gives them knowledge, plans impacts, assesses their needs; thinks about how to easily convey information and interest kids in a given topic.

Adults, in the process of acquiring knowledge become the creators together with the teacher. Based on their experience, they are able to construct knowledge models, rebuild and modify them. They create expectations on their own - the role of the teacher is only to show if there’s a possibility to answer to their needs in a given workshop or exercise. The teacher and adult students play in one team – together, they evaluate methods and propose modifications so that the whole process runs smoothly and effectively.

In both cases, however, creativity does count - the more opportunities to experience and generalize acquired knowledge, the better the results. (While preparing to write this article, I came across a teacher's order who was explaining the homework: "I hope I don't read the clichés. Write as if you wanted to cause a storm in the media." Why wasn't I taught this way?)

Motivation plays a key role - trial and error learning is effective when the participant doesn’t get discouraged during the course. Young people, their distrust of their own knowledge and skills often results in excessive stress in situations where they have to present their competences. Lack of self-confidence works like the self-fulfilling prophecy, which I mentioned in one of my previous posts - they are afraid of further failures (even imaginary ones) because they don’t want to make their fragile self-esteem break. They don't want to be compared with others. And it’s not about competition and internal conflicts, but about involving of young members of society in the process of acquiring knowledge that will be useful for them in the future. So why do we put them under pressure instead of supporting them?

It’s also important for the student to be involved - not just talking about facts; quoting one article in which a conversation with a chemistry teacher was described: "There is not enough time at school to spend it on teachers - students must be active. "

For adults, the risk is "cognitive stagnation". In psychology, there is the concept of successful aging, which in the context of cognitive development comes down to: • Stimulating the intellectual potential and use own resources to cope with deteriorating health; • Taking care of flexibility during their lives life, adapting to changes and seeking help in new situations; • Focusing on the positive aspects of old age, distance to life difficulties associated with the normal process of the ageing.

So following the spirit of this post, what would knowledge be without experience? I want to share with you some tables – I added the student typology, which may be useful for you, my dear reader.

Because the most important thing in acquiring knowledge is to adapt learning techniques to yourself.

https://www.tandfonline.com/d…/abs/10.1080/02671520600615547 https://onlinelibrary.wiley.com/…/abs/10.1002/pfi.4160260802 http://www.dubberly.com/…/des…/01._Learning_How_To_Learn.pdf https://journals.sagepub.com/…/a…/10.3102/0013189x010002014… https://www.ideals.illinois.edu/…/ctrstreadtechrepv01980i00… http://pds8.egloos.com/…/2…/20/87/chris_argyris_learning.pdf https://www.researchgate.net/…/5a068f574585157013a…/download https://www.tandfonline.com/…/a…/10.1207/s15430421tip4102_3… https://www.researchgate.net/…/Zachowania-i-postawy-student… https://depot.ceon.pl/…/Ciechanowska%20Dorota%2c%20Uczenie%… http://yadda.icm.edu.pl/…/bwmeta1.element.desklight-367f226… https://repozytorium.uwb.edu.pl/…/Kompetencje_kluczowe_Teor… http://www.e-mentor.edu.pl/_pdf/ementor11.pdf#page=28 https://doskonaleniewsieci.pl/…/2…/uczenie_sie_doroslych.pdf https://pressto.amu.edu.pl/index.p…/…/article/view/4375/4463 http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/…/view/311/261 http://kluczdouczeniasie.pl/…/zgodnosc-z-podstawa-programow… https://apcz.umk.pl/…/inde…/RA/article/view/RA.2014.004/6172 https://repozytorium.ukw.edu.pl/…/Atroszko%20Sytuacja%20mat… http://www.kul.pl/files/714/media/4.43.2000.art.5.pdf..pdf http://cejsh.icm.edu.pl/…/bwmeta1.element.cejsh-7a1701aa-88… http://ktime.up.krakow.pl/sym…/referaty_2013_10/borawska.pdf https://rebus.us.edu.pl/…/Stopinska_Pajak_Szkola_starosci.p… https://cor.sgh.waw.pl/…/20.5…/371/Jak_ucza_sie_dorosli.pdf… http://www.spoleczna.psychologia.pl/…/Szczesniak_Rondon_PS_…