paulasthetic
- 25 sie 2020
- 11 minut(y) czytania

Czy pomoc na odległość jest skuteczna? | Is online help effective?

Zaktualizowano: 6 sty 2021

Sytuacja pandemii stworzyła okazję do wykorzystania Internetu w nieco inny sposób, niż tylko poszukiwanie informacji. Dla wielu otworzyła nowe możliwości sięgnięcia po pomoc bez konieczności wyruszania w odległą podróż przez pokrętne rozkłady jazdy komunikacji miejskiej i zakamarki uliczek.

Konsultacje psychologiczne i terapia online – rozwiązanie na miarę XXI wieku. Za granicą to żadna nowość – ale na studiach słyszałam wiele sprzecznych opinii na ten temat.

Kiedy dowiedziałam się, że poradnie, w których dotychczas przyjmowałam zostaną tymczasowo zamknięte i istnieje konieczność konsultacji prowadzonych zdalnie, pojawiło mi się w głowie pytanie:

Czy konsultacje psychologiczne / terapia online są skuteczne?

O ile już wcześniej korzystałam z komunikatorów wideo i czatów, o tyle prowadzenie sesji na odległość było dla mnie zupełnie nowym wyzwaniem. Miałam ogromne wątpliwości.

A gdy mam wątpliwości – grzebię w badaniach. Wyniki są obiecujące – testy przeprowadzono na różnych grupach osób z napadami paniki, tikami, depresją, uzależnieniem od substancji psychoaktywnych, PTSD, fobią społeczną, bulimią oraz zaburzeniami lękowymi. Większość z nich wskazuje na to, że skuteczność terapii / konsultacji online jest porównywalna ze skutecznością terapii tradycyjnej. Jednak przydałoby się przeprowadzenie badań na szerszą skalę, z uwzględnieniem większej liczby osób. Ponadto artykuł, do którego się odwołuję, wskazuje, iż prowadzona psychoterapia online była jedynie uzupełnieniem standardowego leczenia. Obecna sytuacja stwarza jednak okazję do dalszej eksploracji tematu, tak więc trzymam kciuki za wszystkich kolegów po fachu – psychologów – badaczy, którzy podejmą się tego wyzwania :).

O czym więc warto pamiętać, decydując się na terapię online?

Między innymi o tym, że nie jest dla każdego. Badania, na które się powołuję to w większości badania prowadzone nad nurtem poznawczo – behawioralnym. Natknęłam się na zapis, który mówi, że taka terapia nie wchodzi w grę w przypadku nurtu psychodynamicznego, gdzie nacisk kładzie się na bezpośredni kontakt terapeuty z pacjentem. Ponadto nie zaleca się jej osobom, których problemy natury psychicznej są znacznie nasilone i istnieje duże prawdopodobieństwo zagrożenia życia oraz konieczność hospitalizacji, a także osobom, które doświadczają stanów psychotycznych lub są uzależnione od Internetu.
Internet stwarza pole do popisu dla osób, które niekoniecznie posiadają wymagane kompetencje, a które chętnie się podzielą swoją życiową wiedzą i doświadczeniem. Żeby więc psychoterapia / poradnictwo mogły przynieść faktyczne rezultaty, warto poszukać informacji o kompetencjach specjalisty - tak jak w przypadku terapii / konsultacji prowadzonych stacjonarnie.
Psychologów / psychoterapeutów online obowiązują takie same zasady, jak psychologów / terapeutów stacjonarnych – czyli kodeks zawodowy psychologa (o którym między innymi pisałam tutaj: https://paulasthetic.wixsite.com/paulasthetic/post/odczarowa%C4%87-psychologi%C4%99-disenchanting-the-psychology). W przypadku ich przestrzegania mogę mówić jedynie za siebie, ale na swojej stronie psychologicznej (nadal w wersji roboczej) zamieściłam zapis, który mówi o tym, że kieruję się zasadami zawartymi w tym kodeksie – i tego się trzymam.
Terapia / konsultacje online odbywają się w sposób indywidualnie dopasowany do klienta. Najlepiej jednak skorzystać z przeznaczonych do tego platform, które przestrzegają zasad prywatności danych. Tak, jak w ramach sesji prowadzonych stacjonarnie nie mam w zwyczaju śledzić poczynań moich klientów w social media, tak i w kontakcie online – nie jest mi to do niczego potrzebne. Jeśli klient zdecyduje się mi pokazać ten wycinek swojego życia, bo uzna, że jest to przydatne dla jego terapii – jego wola. Jednak social media to nie miejsce, by dzielić się intymnymi informacjami i doświadczanymi problemami.
Bezpieczeństwo w Internecie to nadal kwestia sporna – wiele zależy od tego, jak my sami się zabezpieczymy przed kradzieżą naszych danych. Dlatego warto wybrać taki sposób komunikacji, który obejmuje szyfrowanie danych oraz w odpowiedni sposób zabezpieczyć swoje łącze internetowe. A nawet z szyfrowaniem istnieje ryzyko zerwania połączenia lub tzw.: „lagów”.

No to skuteczna, czy nie?

Jeden z artykułów zamieszczonych na stronie e-poradnia uargumentował to w ten sposób. Pewien Pan o nazwisku Czabała, zidentyfikował kilka czynników terapeutycznych, które powinny wchodzić w skład relacji pomocowej.

Jednym z nich jest pozytywna relacja z osobą świadczącą pomoc terapeutyczną – i nie chodzi tutaj o wspólne zaplatanie sobie warkoczy na sesjach, rozmowy o przyjemnych rzeczach i wspólne picie herbatki. Chodzi o podejście empatyczne, akceptujące i autentyczne – a więc takie, które pozwalają na to, by klient czuł się bezpiecznie, stwarzające warunki do szczerego dzielenia się swoimi przeżyciami, które często okazują się trudne do zwerbalizowania.

Kolejnym czynnikiem jest możliwość odreagowania emocji w towarzystwie nieoceniającego terapeuty, który pomoże osobie w ich zidentyfikowaniu i wyrażaniu w sposób konstruktywny.

Ponadto cała skuteczność terapii w dużej mierze zależy od tego, co osoba zrobi PO sesji. Tak więc tak samo, jak w przypadku terapii stacjonarnej, tak i w przypadku prowadzonej online ma możliwość przetrenowania nabytych umiejętności i wykorzystania swojej wiedzy – o sobie, o innych, o swoim środowisku – podczas swoich codziennych czynności.

I wszystkie te warunki mogą zostać spełnione w trakcie realizowania sesji online.

Dla kogo dedykowana jest terapia online?

Przede wszystkim dla osób, które nie mają dostępu do terapii / konsultacji prowadzonych w sposób tradycyjny – sytuacja COVID – 19 jest idealnym przykładem na to, że zapotrzebowanie na taką formę współpracy nie jest jedynie fantazją autorów książek z dziedziny sience - fiction. Jest też dla osób, które po prostu nie chcą tego robić, nie mają możliwości dojazdu do miejsca prowadzenia sesji lub mają obawy przed spotkaniem „twarzą w twarz”. Istnieją strony, na których można odbyć darmowe, 15-minutowe konsultacje ze specjalistą, by móc przekonać się, czy „nadajecie na tych samych falach” – w niektórych przypadkach, jeśli psychologa / terapeutę nie ograniczają zapisy w umowie, można przenieść taką relację na grunt stacjonarny.

Przeznaczona jest dla tych, którzy znajdują się poza granicami swojego kraju i dla których terapia / pomoc psychologiczna w języku ojczystym jest najbardziej korzystnym rozwiązaniem w tej sytuacji.

Okazuje się przydatna w sytuacjach wyjazdowych, w czasie urlopu lub wakacji, gdy istnieje konieczność utrzymania ciągłości spotkań.

Jest dość sporym udogodnieniem dla osób z niepełnosprawnością ruchową, które nie mają możliwości lub zasobów koniecznych do tego, by przemieścić się z miejsca swojego pobytu do gabinetu terapeuty / psychologa.

Gdy zdecydujesz się już na taką formę terapii / konsultacji, warto pamiętać o tym, aby specjalista, do którego się zwracasz uwzględnił informację o:

Czasie trwania sesji (standardowo to 45 – 60 minut) ;
Kosztach sesji (zależnych od świadczonych usług) ;
Zakresie usług i rodzaju terapii (wraz z kwalifikacjami uprawniającymi do prowadzenia takich oddziaływań) ;
Danych wymaganych do prowadzenia dokumentacji czy też interwencji w sytuacji kryzysowej (tak, jak w przypadku klasycznych ośrodków pomocowych lub gabinetów indywidualnych) ;
Informacji o przestrzeganiu RODO, a także o wymogu pełnoletniości osoby zgłaszającej się po pomoc lub udzieleniu pisemnej zgody prawnych opiekunów.

To, kto inicjuje kontakt, zależy od ustaleń między klientem a terapeutą / psychologiem - różnica jest taka, jak między pukaniem a zapraszaniem osoby do gabinetu. Jeśli w ustalaniu spotkań pośredniczy platforma, która wysyła powiadomienia o sesji wraz z linkiem do aplikacji, problem praktycznie rozwiązuje się sam. Gdy psycholog / terapeuta pracuje bez pośrednictwa platformy, a sesje online pełnią funkcję zastępczą – wysyła link z dostępem do aplikacji. Jeśli chodzi o kontakt telefoniczny – do uzgodnienia.

Jak przygotować się do sesji online?

Znajdź miejsce, w którym czujesz się na tyle swobodnie i bezpiecznie, byś mógł rozmawiać z terapeutą / psychologiem, bez żadnych zakłóceń ze strony osób trzecich – udaj się do oddzielnego pokoju, poproś innych domowników o poszanowanie Twojej prywatności i wybierz takie miejsce, w którym będzie względnie cicho. To twoja część gabinetu.
Zadbaj o to, by osoba siedząca po drugiej stronie ekranu mogła Cię widzieć – aby obraz był wyraźny, a miejsce, w którym przebywasz oświetlone. Przekaz niewerbalny jest bardzo ważnym źródłem informacji w relacji terapeutycznej.
Zaopatrz się w ładowarkę do sprzętu, na którym będziesz prowadzić rozmowę – ustaw go tak, byś nie musiał przejmować się, że zaraz Ci spadnie lub się przesunie i abyś mógł zająć się tylko i wyłącznie tym, o czym chcesz porozmawiać na sesji.
Zadbaj o jakość połączenia internetowego / telefonicznego - terapeuta/psycholog powinien również ustalić z Tobą sposób postępowania w sytuacji, gdy połączenie zostanie zerwane.

Warto pamiętać o tym, o czym wspomniałam wcześniej: prowadzone sesje – czy to w ramach terapii, czy też poradnictwa psychologicznego – opierają się na relacji. A relacja uwzględnia uczestnictwo dwóch osób – dlatego nawet najlepiej przeszkolony terapeuta / psycholog nie jest w stanie pomóc, jeśli osoba sama nie chce współpracować. Czy to terapia, czy też konsultacja – klienta się nie da wyręczyć w jego życiu.

Ważne jest więc to, by w kontrakcie uwzględnić wzajemną szczerość i dobrowolność uczestnictwa oraz odpowiedzialność za własne działania.

W tym przypadku nieistotne jest więc, czy terapia prowadzona jest online, czy stacjonarnie – ważne, by osoba działała na rzecz polepszenia swojego codziennego funkcjonowania.

Bibliografia:

https://link.springer.com/article/10.1007/s10862-013-9363-4?shared-article-renderer

https://psychotherapy-on-line.com/files/2011/05/On-line-psychotherapy-MetaAnalysisInterventionsBarak1.pdf

https://www.researchgate.net/publication/26854207_Defining_Internet-Supported_Therapeutic_Interventions

http://blog.e-poradnia.com/2018/02/05/skutecznosc-psychoterapii-online/

http://www.therapyonline.ca/_dev_new/files/Comparison%20Paper.%20BJSW.pdf

https://pdfs.semanticscholar.org/b46b/b5e6cdc6d9e17ea4aaf522695eda6fbbbf56.pdf

https://www.researchgate.net/publication/8684941_Online_Therapy_Review_of_Relevant_Definitions_Debates_and_Current_Empirical_Support

http://www.psychoterapiaptp.pl/uploads/PT_3_2016/31Madej_Psychoterapia%203%202016.pdf

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15228830802097257

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15104911/

https://www.researchgate.net/publication/11346057_Working_Alliance_in_Online_Therapy_as_Compared_to_Face-to-Face_Therapy_Preliminary_Results

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26860537/

http://www.ptp.org.pl/teksty/NOWY_KODEKS_PTP.pdf

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3654936/

https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/153056203763317648?journalCode=tmj.2

***

The pandemic situation has created an opportunity to use the Internet in a slightly different way than just searching for information and entertainment. For many, it has opened up a world of new opportunities to reach for help without having to set off on a long journey through the twisted public transport timetables and sneaky streets.

Psychological consultations and online therapy - a solution for the 21st century. This is nothing new abroad - but during my studies I’ve heard many conflicting opinions about it.

When I found out that the places of my work will be temporarily closed and there is a need for online consultations, that question has appeared in my head:

Is online psychological consultation / therapy effective?

And while I used video chats before, conducting remote sessions turned out to be a completely new challenge for me. I had HUGE doubts.

And when I have doubts - I do my research. The results are promising - the tests were conducted on various groups of people with panic attacks, tics, depression, addiction to psychoactive substances, PTSD, social phobia, bulimia, and anxiety disorders. Most of them indicate that the effectiveness of online therapy / psychological consultation is comparable to the traditional therapy. However, it would be useful to conduct some research on a larger scale, involving more people. In addition, the article I am referring to, indicates that the online psychotherapy was only a supplement for the standard treatment. The current situation, however, creates an opportunity for further exploration of the topic, so I keep my fingers crossed for all my fellow psychologists - researchers who will take up this challenge.

So what is worth remembering when you choose online therapy?

Among other things, that it’s not for everyone. Most of the research I’m referring to is a research conducted on the cognitive-behavioral therapy. I came across an article saying that such therapy isn’t an option in the case of the psychodynamic field focused on the direct contact between the therapist and the patient. In addition, it isn’t recommended for people whose mental problems are severe and there is a high probability of life-threatening behaviour and the need for hospitalization, as well as people who experience psychotic symptoms or are addicted to the Internet.
The Internet creates a place for people who do not necessarily have the required competences and who are eager to share their life knowledge and life experience. Therefore, if you want the psychotherapy / psychological counseling to bring real results, it’s worth looking for information about the specialist's competences – the same goes for the therapy / consultations conducted in a traditional way.
Online psychologists / psychotherapists are bound by the same rules as psychologists / therapists that provide consultations stationary– that is the Ethical Code (which I wrote about here: https://paulasthetic.wixsite.com/paulasthetic/post/odczarowa%C4%87-psychologi%C4%99-disenchanting-the-psychology)). I can only speak for myself, but on my psychological website (still in the draft version) I’ve included a note that says that I follow its prinicples- and I stick to it.
Online therapy / consultations are individually tailored to the client. However, it is best to use dedicated platforms that respect the data privacy. Just as I do not follow my clients' activity in social media during stationary sessions, I don’t seek for them during online contact. If the client decides to show me this part of life because finds it useful for the therapy – it’s his will. However, social media is not a place to share an intimate information and problems.
Internet security is still an issue - a lot depends on how we protect ourselves against theft of our data. Therefore, it’s worth choosing such a method of communication that includes data encryption and adequately secure your internet connection. And even with encryption, there is a risk of disconnection or so-called "lags".

So is itt effective or not?

One of the articles posted on the e-poradnia website argumented it this way. A gentleman called Czabała has identified several therapeutic factors that should be included in the therapeutical relationship.

One is a positive relationship with the psychotherapist - and it's not about braiding hair during the sessions to each other, talking about pleasant things, and drinking tea together. It is about an empathic, accepting and authentic approach - that is, one that allows the client to feel safe, creating conditions for honestly sharing their experiences, which often turn out to be difficult to verbalize.

Another factor is the ability to express the emotions in the company of an understanding and non-judgemental therapist who can help to identify and express them constructively.

In addition, the overall effectiveness of the therapy largely depends on what the person is doing AFTER the session. So, just like in the case of stationary therapy, the same goes for online therapy - a person has the opportunity to exercise the acquired skills and use the knowledge gained during the session during the daily activities.

And all these conditions can be met during the online session.

Who can benefit from an online therapy?

First of all, for people who do not have access to therapy / consultations conducted in a traditional way - the COVID-19 situation is a perfect example of the fact that the demand for this form of help is not only a fantasy of the authors of science fiction books. It’s also for people who simply do not want to do it, are unable to travel or fear a face-to-face meeting. There are websites where you can have a free, 15-minute consultation with a specialist to see if you are „speaking in the same language” - in some cases, if the psychologist / therapist isn’t limited by the provisions in the contract, you can transfer this relationship to the stationary ground.
It is intended for those who are outside their country and for whom psychological therapy / assistance in their mother tongue is the most beneficial solution in this situation.
It turns out to be useful in situations of departure, during holidays, when there is a need to maintain the contact.
It is quite a significant convenience for people with motor disabilities who don’t have the capacity or resources allowing to move from their place of stay to the therapist's / psychologist's office.

When you decide to participate in this form of therapy / consultation, it is worth remembering that the specialist of your choice should provide some information about:

Duration of the session (the standard is 45 - 60 minutes);
Session costs (depending on the services provided);
The spectrum of services and the type of therapy (along with qualifications entitling to conduct such interactions);
Data required to keep records or intervene in a crisis situation;
Information about the data confidentiality, as well as the requirement for teenagers that should provide the written consent of their legal guardians.

Who initiates contact? It depends on the arrangements between the client and the therapist / psychologist - the difference is the same as between knocking and inviting a person to the office. If the appointment is mediated by a platform that sends a notifications along with a link to the session, the problem practically solves itself. When the psychologist / therapist works individually and online sessions are a substitute – it’s the specialist who sends a link with access to the session. As for telephone contact – it’s works according to the arrangements.

How to prepare for an online session?

Find a place where you feel comfortable and safe enough to talk to a therapist / psychologist without any interference from other people - go to a separate room, ask other household members to respect your privacy and choose a place where it will be relatively quiet. This is your part of the office.
Make sure that the person sitting on the other side of the screen can see you - that the image is clear and the place where you are is lit. Non-verbal communication is a very important source of information in a therapeutic relationship.
Support yourself with a charger for the equipment on which you’ll conduct the conversation - and place it still so that you won’t have to worry about it falling off or moving around; it will allow you to focus on your topic during the session.
Take care of the quality of the internet / telephone connection - the therapist / psychologist should also provide you the information about the procedure in case if the connection is broken.

It is worth remembering what I mentioned earlier: the sessions – whether they’re conducted as part of therapy or psychological counseling - are based on relationship. And the relationship involves the participation of two people - that's why even the best trained therapist / psychologist isn’t able to help if the person does not want to cooperate.

Therefore, it is important to include the mutual sincerity, voluntary participation and responsibility for one's own actions in the contract. In this case, it is irrelevant whether the therapy is conducted online or in a traditional way - it is important that the person actually does something to improve his life.

Bibliography: